20.yy’ın
başlarında Henri
Matisse tarafından Fransa'da geliştirilen
bir sanat akımıdır. Ancak ömrü kısa olmuştur 1900lerde başlamış, 1910 yılına
kadar sürmüştür. Toplamda 3 sergi yapılmıştır bu konuyla ilgili
En önemli özelliği, tüpten çıkmış gibi çiğ ve
bağıran renklerin doğrudan kullanımıdır.
Matisse, Derain ve Vlaminck'in Paris'te açtıkları bir sergide ilk kez
duyulmuştur.
1905
yılında gercekleşen bu sergi modern resme birçok katkıda bulunmuştur. Sergiye
gelenler daha önce hiç karşılaşmadıkları bir anlatımla karşılaşmışlardır. Tuval
üzerine sürülmüş dogrudan renkler, bozuk perspektif gelenleri şaşırtmıştır.
Sergide bulunan ünlü eleştirmen Louis Vauxcelles
bu gruba le fauves (vahşi hayvanlar) olarak hitap etmiştir. Akım adını buradan
alır. Fovizm'de görsellik ön plandadır.
Expressionism’in bir çeşidi olarak da
görülebilir.
“How
do you see these trees? They are yellow. So, put in yellow; this shadow, rather
blue, paint it with pure ultramarine; these red leaves? Put in vermilion.”
Sözü bu akımın renk kullanım tekniğini açıklayan güzel bir örnektir.
Henri Matisse (31 Aralık 1869 – 3 Kasım 1954)
20. yüzyılın en önemli ressamlarından. Renkleri büyük bir
ustalıkla kullanışıyla Picasso veKandinsky ile birlikte,
modern sanatın en büyük sanatçılarından biri kabul edilir.
1900 - 1904 yılları
arasındaki dönemde, Cezanne’ın Mattisse üzerinde kesin bir etkisi vardır.
Matisse, bu sırada sergilere de katılmaktaydı; 1903’de Salon d’Automne’a (Sonbahar Salonu) resim
verdikten sonra 1904 yılında
Vollard’ın galerisinde ilk kişisel sergisini gerçekleştirdi. Cezanne, Van Gogh, Picasso ve modern
sanatın öncüsü sayılan daha birçok sanatçıya henüz tanınmadan sahip çıkan
Vollard’ın galerisinde sergi açmak, en azından kısıtlı fakat öncü bir sanat
ortamının ilgisini uyandırmış olmalıdır.
Matisse 1905 yılı yazını Derain ve bir süre
Vlamick’le birlikte Akdeniz kıyısında bir balıkçı kasabası olan Collioure’da
geçirdi. Akdeniz, hayatı
boyunca Matisse için sanatına güç veren bir çekim merkezi oldu. Derain,
Vlaminck ve Marquet ile birlikte, 1905 Paris Sonbahar Salonu sergisine katıldı.
Bu sanatçı grubunun birbirine paralellik gösteren çalışmaları, şiddetli bir
halk tepkisinin oluşmasına neden oldu ve eleştirmen Louis Vauxcelles bir
yazısında onları pervasız renk seçimleri nedeniyleFauves (Vahşiler) olarak niteledi. Bu tanımı
kabul ederek kendilerine Fovist diyen sanatçılar, resimlerinde rengi
temel unsur olarak kullanıyor ve saf rengin ifade gücünden yararlanmayı
amaçlıyordu. Eleştirilerin hedefinde Matisse ve özellikle de onun Şapkalı Kadın adlı resmi yer aldı. Halkın ve tutucu
sanat çevrelerinin tepkisini çeken bu resim, dönemin avangart sanatına ilgi
duyan Stein’lar (Michael) tarafından satın alındı.Matisse’in en sabırlı modeli olan karısı Bayan Matisse, onun bir diğer erken dönem başyapıtına da konu oldu. 1905 yılında tamamlanan Bayan Matisse:Yeşil Çizgi saf, yalın renkli düzlemlerle kurgulanmış kompozisyonuyla, sanatçının üslup eğilimini ortaya koymaktadır. Bu resimden kısa bir süre sonra Yaşama Sevinci adlı büyük boyutlu yağlıboya çalışmayı gerçekleştirdi. Bu resimde, belirgin kontürlerle sınırlanmış nesne ve figürler, saf renklerle tanımlanmıştır. Matisse’in sanatının ana izleği, resimleri aracılığıyla yaşama sevincini yansıtmaktır ve bu doğrultuda renk, ışık ve resmin konusundan yararlanmayı amaçlar. Yaşama Sevinci, 1906 yılında Salon des Indépentants’da sergilendi ve yine tepkileri üzerine çekti. Paul Signac bile onun yanlış yönde ilerlediği görüşündedir. Buna karşılık Leo Stein, resmi modern zamanların baş yapıtı olarak nitelendirerek satın aldı.
Matisse sadece çinilere değil, doğu halılarına da ilgi duymuştur.
Doğu halılarındaki dekoratif unsurlar, saf renkler, soyut biçimler ve düzeyler
önem taşımaktaydı. Matisse’in resimlerindeki iki boyutluluk ve dekoratif
unsurların artan önemi Gauguin’in 19. yüzyıl sonunda ortaya koyduğu tavrın bir
devamı niteliğindeydi
1911 ve 1912 kış aylarını Fas’da geçiren Matisse, bu coğrafyanın ve iklimin
etkisiyle daha canlı ve ışıklı renkler kullanmaya başladı. Ancak 1914 yılında I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesi sanatında yepyeni bir evreyi
gündeme getirdi. Resimlerinde biçimler giderek soyutlaşırken renkler
koyulaşmaya ve siyah gölgeler artmaya başladı. 1914 tarihli Notre-Dame
Görünümü ve Collioure’da Fransız Penceresi bu dönemin başyapıtları olarak
gösterilir.
Matisse hayatının son dönemlerinde kesilmiş renkli kâğıtlarla
gerçekleştirdiği çalışmalara yoğunlaştı. İlerleyen yaşı ve onu neredeyse yatağa
bağlayan hastalıklar eserlerini bu farklı teknikte uygulamasına neden olmuş
olabilir. 1952 tarihli Mavi
Nü bu eserlerden en tanınmış olanıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder